In het kort
Tweede recordjaar op rij voor BESIX Group, een bewijs van het succes van de strategie voor sectorale en geografische diversificatie. Geconsolideerde omzet van € 2.337,0 miljoen Geconsolideerd nettoresultaat van € 102,6 miljoen.
Het jaar 2017 werd gekenmerkt door de voortzetting van de diversificatiestrategie. Dat kwam onder meer tot uiting in de overname van alle belangrijkste Belgische dochterondernemingen van Heijmans, de overname van Martello Group via Franki Foundations, Larabo via Van den Berg, Enrobage Stockem en Witraloc via Socogetra, en de participatie in Energieconcepten via Vanhout. Als gevolg daarvan hebben 1.000 nieuwe medewerkers de groep versterkt in 2017.
Orderboek eind 2017: € 3,0 miljard.
Ook 2018 startte al sterk, met het winnen van grootschalige projecten zoals dat van de Waste-to-Energy-centrale in Dubai (€ 700 miljoen) en door het winnen van projecten met klinkende namen in België (de hoofdzetel van de Persgroep in Antwerpen, de renovatie van de Leopold II-tunnel in Brussel, de bouw van Quatuor-Noordbuilding in samenwerking met Befimmo, de herontwikkeling van de ING-zetel Sint-Michielswarande met Immobel). Midden februari deed BESIX ook een bod op 50% van de aandelen die het bedrijf nog niet in handen had van Watpac, een Australische, op de beurs van Brisbane genoteerde bouwfirma. Tot slot toont 2018 ook de voortzetting van de sectorale diversificatiestrategie met de co-investering in BESIX A-Stay.
“BESIX heeft voor het tweede jaar op rij een heel knappe prestatie neergezet, die werd geïllustreerd door een nettoresultaat van meer dan € 100 miljoen[1]. Ik wil onze klanten en partners danken voor hun vertrouwen, en al onze medewerkers voor hun inzet ten dienste van onze bestaansreden: excelleren in het creëren van duurzame oplossingen voor een betere wereld.”
[1] In 2016 zette BESIX een recordresultaat neer dankzij een terugboeking van voorzieningen van € 30 miljoen.
“Deze resultaten liggen in de lijn van onze ambitie, die erin bestaat onze inspanningen toe te spitsen op duidelijk bepaalde prestatiehefbomen (contracting, real estate, concessions & assets), en de inspanning inzake sectorale en geografische diversificatie voort te zetten.”
“In lijn met onze ambitie om nieuwe opportuniteiten te verkennen zodat de onderneming kan blijven groeien, hebben we in 2017 een groot aantal overnames gedaan. Deze overnames hebben onze positie op een coherente manier versterkt en verzekeren ons van nieuwe inkomstenstromen. Bovendien versterken deze overnames, waarvan een groot deel zich in België afspeelde, iets wat me nauw aan het hart ligt: het Belgische DNA en de Belgische identiteit van de Groep. Ze zijn een duidelijk bewijs van de geslaagde overgang tussen Rik en mezelf aan het hoofd van de onderneming.“
BESIX ging in 2017 voort op het elan van 2016.
De activiteit Contracting boekte een omzet van € 2.218 miljoen en een nettoresultaat van € 58.7 miljoen. De achteruitgang van de Business Units Midden-Oosten en International werd meer dan gecompenseerd door de Europese regionale entiteiten, vooral dankzij de integratie van de Belgische activiteiten van de groep Heijmans, overgenomen in april 2017 (cf. infra).
Uitstekend jaar ook voor onze vastgoedontwikkelingspoot BESIX RED met een omzet van € 144,4 miljoen en een nettoresultaat van € 17 miljoen.
De activiteit Concessions & Assets boekte een nettoresultaat van € 24.7 miljoen.
De geconsolideerde netto liquiditeitspositie van BESIX Group (zonder de impact van de schuld van BESIX RED) bedroeg € 145,6 miljoen. De solvabiliteitsratio bedraagt 27,8%, wat boven de minimumnormen van de sector ligt.
Financiële resultaten
De activiteit Contracting van BESIX Group boekte een omzet van € 2.218 miljoen en een nettoresultaat van € 58,7 miljoen. Deze prestatie is de weerspiegeling van een sterk verschillende evolutie naargelang de betrokken geografie.
In Europa kende BESIX Group een positief jaar, gekenmerkt door de goede prestatie van de activiteiten van BESIX en de regionale entiteiten in België. Samen genereerden ze in 2017 bijna een miljard euro inkomsten. De integratie van de Belgische activiteiten van de groep Heijmans, waarvan de overname eind april 2017 werd afgerond, is heel goed verlopen. De meeste overgenomen dochterondernemingen hebben zoals verwacht bijgedragen aan de goede resultaten, met uitzondering van Belemco. Daar werd het resultaat gedeeltelijk negatief beïnvloed door de grote verliezen in bepaalde oude dossiers. Ook de andere Europese entiteiten zetten een uitstekend resultaat neer (Nederland, Luxemburg en Frankrijk).
In het Midden-Oosten was 2017 voor Six Construct een uitzonderlijk jaar. Het werd gekenmerkt door de realisatie van nieuwe interessante projecten in Oman en Bahrein en door de voortzetting van grootschalige projecten in Dubai. De inkomsten uit Qatar werden logischerwijze beïnvloed door de achteruitgang van de geopolitieke context in de regio sinds juni 2017.
De pool International (alle andere landen) kende daarentegen een minder gunstig jaar. Deze situatie is hoofdzakelijk te wijten aan hoge kosten in het kader van de ontwikkeling en voorbereiding van verschillende projecten, maar ook aan omstandigheden omtrent aanbestedingen voor grote projecten waar de beslissing om al dan niet te investeren van de klant afhangt van de kost van grondstoffen (koolwaterstof of mineraal) of aanbestedingen die afhangen van overheidsbeslissingen (hoofdzakelijk in Afrika).
Commerciële resultaten
Bij de belangrijke projecten die we vorig jaar aan onze klanten hebben geleverd, zien we onder andere:
Viaducten van Herstal (België): drie opeenvolgende viaducten op de autoweg E40/A3, op een strategische plaats die Wallonië verbindt met Nederland en Duitsland, en waar dagelijks meer dan 100.000 voertuigen over rijden.
Post X (Antwerpen, België): 5 kantoorgebouwen op een totale oppervlakte van 50.000 m² en een ondergrondse parkeergarage van twee niveaus, gelegen op de site van het oude postsorteercentrum Antwerpen X. In mei 2017 vertrouwde de klant de verwezenlijking van een zesde gebouw toe aan BESIX.
Crematorium Stuifduin (Lommel, België): Drie onderling verbonden gebouwen, waarvan het concept perfect opgaat in de omliggende natuur. Dit project kreeg een onderscheiding op de eerste editie van de BIM Awards voor de Benelux (cf. infra)
Parking Lammermarkt (Leiden, Nederland): de diepste parkeergarage van Nederland (-22,5 m), gebouwd in amper 2,5 jaar tijd.
SAFI (Ajman, Verenigde Arabische Emiraten): de eerste waterdistributiemaatschappij van de Verenigde Arabische Emiraten die water recycleert voor industrieel en commercieel gebruik, heeft onlangs zijn eerste watervoorzieningssite ingehuldigd.
Bluewatersbrug (Dubai, Verenigde Arabische Emiraten): voetgangersbrug van 350 m lang die Bluewaters Island verbindt met de kust van Dubai. Six Construct heeft deze structuur ontworpen en gebouwd met behoud van het kustlandschap.
Ain Sukhna Product Hub (Egypte): “F”-vormige pier van 3 km gelegen in de Golf van Suez. Deze telt 3 losplatformen, waarvan een speciaal voor LNG dat sinds eind mei 2017 gas pompt in het Egyptische net.
Luštica Bay (Montenegro): oplevering van het eerste deel van een luxueuze badplaats die het Montenegrijnse patrimonium verbindt met de natuur in een ontwerp met respect voor de omgeving.
De belangrijkste projecten die in 2017 werden ondertekend:
Manhattan (Brussel, België): volledige renovatie van het iconische gebouw aan het Rogierplein, toevoeging van 2 extra verdiepingen, voor een totaal van 42.000 m².
Persgroep (Antwerpen, België): bouw van een nieuwe zetel voor de Persgroep in hartje Antwerpen.
Terraced Tower (Rotterdam, Nederland): toren van 100 m hoog langs de Maas.
Maritieme infrastructuur voor sleepboten van Port Hedland (in Australië): ontwerp en bouw van de sleepinstallaties inclusief aanlegsteigers, cyclonale aanlegplaatsen, en toegangssteigers.
Haven van Duqm (Oman): kaaimuur van 1 km en twee steigers met twee aanlegplaatsen, die de positie van de haven als belangrijke economische pool in Oman versterken.
Funderingsplaat van The Tower (Dubai Creek Harbour, Verenigde Arabische Emiraten):funderingen van de toekomstige hoogste toren ter wereld.
Hotel Chedi Luštica Bay Montenegro: het grootste vijfsterrenhotel in de regio van de Baai van Kotor.
Financiële resultaten
BESIX RED, de vastgoedpool van de Groep, kende een uitstekend jaar 2017, met een omzet van € 144,4 miljoen. De Belgische markt van de appartementen was in 2017 veelbelovend. In 2017 had BESIX RED 750 appartementen in aanbouw en heeft ze er 300 verkocht. De verkoop was sterk ondanks een lichte verhoging van de gemiddelde prijs (iets hoger dan de inflatie) omwille van hypothecaire rentevoeten die op een historisch laag niveau zijn gebleven. Net als de vorige jaren hebben privé-investeerders en kopers-bewoners de markt op een vrij eerlijke manier verdeeld (60-40).
2017 werd ook gekenmerkt door de verdere sanering van de kantorenmarkt met een vermindering van de huurleegstand. Dat is onder meer het geval in Brussel in het Central Business District en de Leopoldwijk. De sanering van de markt in de periferie komt hoofdzakelijk van de reconversie van lege kantoorgebouwen in woningen. In Brussel is dit fenomeen nog meer uitgesproken in de wijken van de tweede gordel waar verlaten kantoren werden vervangen door tal van luxeappartementsgebouwen.
In 2017 heeft BESIX RED nieuwe overnames gedaan in België en in het buitenland, waardoor het in de komende jaren een totale ontwikkelingsoppervlakte van 247.000 m² kan bereiken.
Het nettoresultaat van BESIX RED bedraagt € 17,0 miljoen, een stijging met 23,9% op een jaar tijd.
Commerciële resultaten
In 2017 heeft BESIX RED twee sleutelprojecten opgeleverd:
Canal District (Brussel, België): 205 appartementen
Kons (Luxemburg-stad): 14.600 m² kantoren, 2.400 m² handelszaken en 32 appartementen
In 2017 ondertekende BESIX RED het project Sint-Michielswarande (Brussel, België): verkoop met tijdelijke huur (sale & leaseback) van de ING-zetel in Etterbeek, daarna herontwikkeling van de vestiging in samenwerking met Immobel.
Financiële resultaten
Het nettoresultaat van Concessions & Assets bereikte € 24,7 miljoen, een lichte daling ten opzichte van 2016 dat gekenmerkt werd uitzonderlijke elementen.
Commerciële resultaten
In 2017 werd er verder gebouwd aan de keersluis van Limmel (1e kwartaal 2018 afgerond), de Beatrixsluis en het A6 Almere project, allen PPS-projecten. De aanbestedingsinspanningen werden het hele jaar lang aangehouden en werden begin 2018 beloond met de toekenning van het Leopold II-tunnelproject (Brussel) en het PPS-project A16 autoweg (Rotterdam). In het Midden-Oosten verschoof de nadruk van de aanbestedingen van projecten inzake de zuivering van gemeentelijk afvalwater naar ontzilting en afval-naar-energie; op uitvoeringsvlak was 2017 het jaar van de volledige vernieuwing van de vulruimte voor watertankers in het microfiltratie- en omgekeerde osmoserecyclagestation van Safi.
Er waren heel wat overnames in 2017, zowel op Groepsniveau als in de dochterondernemingen. Dat ligt in de lijn van onze strategische ambities om onze klanten geïntegreerde oplossingen te bieden.
Eind april rondde BESIX de overname af van de Belgische activiteiten van de Nederlandse groep Heijmans, met als belangrijkste dochterondernemingen Van den Berg, Heijmans Infra (voortaan BESIX Infra) en Heijmans Bouw (voortaan Belemco). Hierdoor kan BESIX haar positionering op haar Belgische nationale markt versterken en haar aanbod nog meer diversifiëren, met name in de wegenbouw, complexe infrastructuurwerken, netwerken en de inframarkt.
Tijdens het tweede semester van 2017, realiseerde BESIX Group nog meer strategische acquisities:
Eind juli nam BESIX Group, via haar dochteronderneming Franki Foundations de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Martello Group over, inclusief dochterondernemingen Martello Holdings, Martello Piling & Highmead Developments. Met 40 werknemers en een omzet van ongeveer 15 miljoen euro zal de overname van Martello gevoelig bijdragen aan de groei van Franki Foundations UK.
Begin augustus rondde BESIX Group via haar Belgische dochter Socogetra de overname af van de ondernemingen Enrobage Stockem en Witraloc, die actief zijn in de sector van de wegenwerken, en meer bepaald de vervaardiging en de uitvoering van afdeklagen in asfalt, de levering van beton, en de commercialisering van steenslagverhardingen vanuit hun verschillende steengroeves.
Ook begin augustus nam Vanhout een participatie van 60% in de Belgische onderneming Energieconcepten, gespecialiseerd in installaties voor hernieuwbare energie (warmtepompen, zonnepanelen, zonnewarmtecollectoren en biomassa), maar die ook klassieke technieken aanbiedt.
Half september nam Van den Berg de onderneming Larabo over, gespecialiseerd in de kwalitatieve plaatsing van kabels en leidingen voor telecommunicatieoperatoren en openbare nutsbedrijven in Vlaanderen.
Ondertekening in november 2017 van een sponsoringcontract van 5 jaar met de KBVB, waardoor BESIX de Red Flames en de Rode Duivels kan aanmoedigen, en zo haar merk kan verbinden met die van de nationale voetbalteams, waarmee het zonder twijfel een aantal raakvlakken heeft: een stevige lokale verankering en een opmerkelijk internationaal draagvlak.
Ondertekening in december 2017 van een wereldwijde kaderovereenkomst voor de promotie en de bescherming van eerlijke werkomstandigheden, met Ambet Yuson, Secretaris-Generaal van Building & Wood Workers’ International (BWI) en Guy Winandy, Voorzitter van de Europese Ondernemingsraad van BESIX Group (EOR). Doel van deze overeenkomst is het welzijn van alle bedienden en arbeiders die voor BESIX Group werken, te bevorderen en te beschermen.
Verkrijgen van de BIM niveau 2-certificatie in december 2017. BESIX is de eerste Belgische bouwonderneming (en de tweede in Europa) en de eerste hoofdaannemer in Europa die een BIM-certificaat van niveau 2 behaalt. Deze certificatie biedt BESIX aanzienlijke concurrentievoordelen, onder meer een versnelling van de aanbestedingsprocessen en verbeteringen op het vlak van risicobeheersing, veiligheid en productiviteit.
Het orderboek bedroeg eind december 2017 € 3.0 miljard.
De perspectieven van de verschillende segmenten zijn gunstig. Het jaar 2018 startte met uitstekende vooruitzichten door het ondertekenen van een groot aantal contracten.
Enkele voorbeelden van nieuwe contracten:
Leopold II-tunnel (Brussel, België): renovatie en onderhoud gedurende 25 jaar van de langste wegtunnel in Brussel (2,5 km lang), in consortium.
Quatuor (Brussel, België): 60.000 m² kantoren in de vierhoek begrensd door de Boudewijnlaan en de Albert II-laan, de Antwerpsesteenweg en de Orbanstraat in Brussel, waar vandaag de “Noordbuilding” staat.
A16 (Rotterdam, Nederland): ontwerp, bouw, financiering en onderhoud van een nieuwe weg in de noordoostelijke rand van Rotterdam, in consortium.
Theemswegtracé (Rotterdam, Nederland): realisatie van een verhoogd spoorwegviaduct van vier kilometer lang, inclusief de bouw van twee metalen boogbruggen, in consortium.
Waste to Energy (Dubai, Verenigde Arabische Emiraten): engineering-, bouw- en exploitatiecontract (gedurende 30 jaar) (BOT) voor een van ‘s werelds grootste centrales op basis van thermische valorisatie van afval. Met dit uniek project bevestigt BESIX Group haar positie als voorkeurspartner van de Verenigde Arabische Emiraten bij de realisatie van hun doelstellingen op het vlak van milieubescherming en duurzame ontwikkeling.
Jebel Ali (Dubai, Verenigde Arabische Emiraten): realisatie van een ontziltingscentrale op basis van omgekeerde osmose van zeewater.
Parque Oriente (Lissabon, Portugal): intrede van BESIX RED op de Portugese markt, door de aankoop van een stuk grond. Hiermee wil BESIX RED 43.000 m² kantoren en woongebouwen bouwen voor een klant van internationale faam.
Nunavut (Canada): voorcontract voor ontwerp en realiseerbaarheid met Baffinland voor de uitbreiding van een kade-infrastructuur langs de rivier Mary, boven de arctische poolcirkel.
Het jaar 2018 wordt gekenmerkt door de oplevering van verschillende belangrijke projecten, zoals bijvoorbeeld:
Grand Egyptian Museum (Caïro, Egypte): bouw in partnerschap met Orascom van een ‘faraonisch’ gebouw waar op termijn 100.000 objecten te bezichtigen zullen zijn. Een eerste vleugel, waar het beroemde standbeeld van Ramses II zal staan, wordt in 2018 opgeleverd.
Keersluis van Limmel (Nederland): ontwerp, bouw, financiering en onderhoud van een keersluis vlakbij Maastricht, die een belangrijke schakel is in de “Maasroute” die België, Nederland, Duitsland en Frankrijk verbindt. Deze keersluis biedt ook bescherming tegen overstromingen.
Marc Jacquet-ziekenhuis (Melun, Frankrijk): turnkey levering van een ultramodern ziekenhuis van 56 000m².
Sluishuis (Amsterdam, Nederland): prestigieus complex met 380 appartementen op het water aan Ijbrug (BESIX RED).
Hoofdzetel van Ferrero (Luxembourg): 30.000 m² aan kantoorruimte en 800 parkeerplaatsen (BESIX RED).
Tot slot verwachten we nog nieuwe ontwikkelingen, zowel bij de kernactiviteiten van ons métier als bij innovatieve domeinen, de motoren van diversificatie. Zo bedoelen we bijvoorbeeld:
Op 12 februari 2018 kondigde Vanhout de overname aan van De Bie-Veba, een onderneming uit Aartselaar gespecialiseerd in de plaatsing en het onderhoud van technische installaties, voornamelijk in het kader van residentiële projecten. Daarnaast biedt het bedrijf ook een 24u-depannagediesnt aan.
Eind februari kondigde BESIX aan dat het de intentie heeft om nog eens 35,95% te verwerven van het aandelenkapitaal van Watpac Ltd, een Australische groep die actief is in de bouw, civiele bouw en mijnbouw. Het bedrijf is beursgenoteerd in Australië. Sinds de eerste verwerving van 15% van de aandelen van Watpac Ltd in april 2013 heeft BESIX haar participatie geleidelijk verhoogd tot 28,1%. Het aanbod van BESIX heeft meer bepaald betrekking op de bijkomende verwerving van 50% van de uitgegeven Watpac-aandelen die het nog niet bezit. BESIX zal dit aandelenpakket uit haar beschikbare kasmiddelen financieren en voldoende financiële armslag behouden met haar bestaande bankfaciliteiten.Het aanbod van BESIX moet eind mei 2018 nog worden voorgelegd aan de Watpac aandeelhouders. De transactie (“Scheme of Arrangement”) zal kort erna plaatsvinden.
Op 13 maart heeft BESIX Group aangekondigd met A-Star Group een partnerschap voor een 50/50 co-investering te hebben ondertekend in A-Stay, een nieuw concept van wonen in de stad voor expats, jongeren, zakenreizigers en toeristen. A-Star en BESIX plannen de komende vijf jaar de gezamenlijke ontwikkeling van 7 000 studio’s in 35 steden over de hele wereld. Met deze samenwerking versterkt BESIX haar diversificatiestrategie en toont ze de wil om nieuwe innoverende projecten te ontwikkelen. Bovendien treedt BESIX met A-Stay volop toe tot de ‘smart building’-sector.